İntihara Yönlendirme Suçu (*)

TCK Madde 84

(1) Başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, başkasının intihar kararını kuvvetlendiren ya da başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) İntiharın gerçekleşmesi durumunda, kişi dört yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(3) Başkalarını intihara alenen teşvik eden kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Mülga ikinci cümle: 29/6/2005 – 5377/10 md.)

(4) İşlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler, kasten öldürme suçundan sorumlu tutulurlar.

(*) Bu maddenin başlığı “İntihar” iken, 29/6/2005 tarihli ve 5377 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle “İntihara yönlendirme” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

TCK Madde 84 Gerekçesi

Maddenin 1. fıkrasında bir başkasını intihara teşvik etme, azmettirme, başkasının intihar kararını güçlendirme veya başkasının intihar etmesine herhangi bir biçimde yardım etme eylemleri seçimlik hareketli suç olarak tanımlanmaktadır.

İnsan, yaşamını sürdürme konusunda sahip olduğu içgüdüye rağmen bazen algılama yeteneğinin yetersiz olması nedeniyle veya yakalandığı hastalıktan kaynaklanan ve hatta bazen ekonomik nedenler ve bazen de aşk acısı sebebiyle çektiği acı ve ızdırabın etkisiyle kişide yaşamını sona erdirmeye yönelik bir eğilime neden olabilir. Ancak bu irade hukuken geçerli sayılmaz.

Ahlaken ve hatta çoğu din tarafından onaylanmayan intihar veya intihara teşebbüs, ceza hukuku açısından da cezalandırılabilir bir hareket niteliği taşımamaktadır. İntihar veya buna teşebbüs Türk Ceza kanununda suç olarak sayılmamasına rağmen, bir başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, başkasının intihar kararını güçlendiren veya başkasının intiharına yardım eden kişinin bu fiilleri cezalandırılabilir niteliktedir ve kanunda suç olarak tanımlanmıştır.

İntihara yardım etme fiili, esas itibarıyla icrai davranışlarla gerçekleştirilebilir. Ancak, intiharı engelleme konusunda hukuki yükümlülük altında bulunan kişinin, bir intihar olgusuyla karşı karşıya olmasına rağmen, bu intihar girişimini önlememesi, bu teşebbüs karşısında kayıtsız davranması; intihara ihmali davranışla yardım olarak nitelendirilmek gerekir. Ancak, bunun için, kişinin intiharı önleme konusunda hukuki bir yükümlülüğünün olması şarttır.

84.Maddenin 2 fıkrasında, intihara teşvik veya yardım suçunun neticesi nedeniyle ağırlaşmış hali düzenlenmiştir. İntihara teşvik veya yardımın cezalandırılabilmesi için, kişinin intihar etmesi şart değildir. Teşvik veya yardım sonucunda intiharın gerçekleşmesi durumunda, TCK 84/2 fıkraya göre cezanın artırılması gerekmektedir.

84 maddenin 3. fıkrasında, başkalarının intihara alenen teşvik edilmesi ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu suçun oluşabilmesi için, belli bir kişinin muhatap alınması gerekmemektedir. Örneğin sosyal medyada insanları ötenazi, açlık grevi yapmaya davet etmek…  Aleniyet için aranan temel ölçüt, fiilin, gerçekleştiği koşullar itibarıyla belirli olmayan ve birden fazla kişiler tarafından algılanabilir olmasıdır. Ayrıca aleniyetin basın ve yayın yoluyla gerçekleşmesi durumunda artırma oranı ayrıca düzenlenmektedir.

Maddenin 4. cü ve son fıkrasında, yaptığı eylemin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle, cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler, kasten öldürme suçundan sorumlu tutulacağı kabul edilmiştir. Bu durumda kasten öldürme suçu, mağdurun kendisinin araç olarak kullanılması suretiyle (dolaylı faillik) işlenmektedir.