Boşanmada Mal Kaçırma Yöntemleri

Boşanmada mal kaçırma durumu, Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 229. maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre boşanmada mal kaçırma kabul edilebilecek bazı durumlar şunlardır:

• Boşanmadan önceki son 1 yıl içinde, diğer eşin onayı alınmadan ve olağan hediyeler dışındaki yapılan bağışlar.

• Diğer eşin katılma alacağını azaltma amacı güdülerek yapılan mal devri.

• Piyasa değerinin çok altında gerçekleştirilen muvazaalı devirler.

• Bağış olarak gösterilen muvazaalı mal devri işlemleri.

Bu gibi durumlarda mal, sanki elden çıkarılmamış gibi tasfiye hesaplarına eklenir ve eşlerin payları buna göre belirlenir. Mal kaçıran eş, diğer eşin hak ettiği değeri ödemekle sorumlu olur.

Boşanmada Mal Kaçırmayı Önlemenin Yolları

Boşanmada mal kaçırmayı engellemek için birkaç yasal yol bulunmaktadır. Bunlar arasında:

• Tapuya aile konutu şerhi koydurmak,

• Mahkemeden ihtiyati tedbir kararı talep etmek,

• Muvazaalı satışları ispatlayarak bu satışların iptali için dava açmak sayılabilir.

Mal kaçırmayı engelleme yöntemleri, kaçırma işleminin ne zaman yapıldığına bağlı olarak farklılaşabilir. Boşanma öncesinde, esnasında ve sonrasında uygulanacak adımlar birbirinden farklıdır.

Boşanma Öncesi Mal Kaçırmayı Önlemek

Boşanma davasından önce mal kaçırmanın önüne geçmenin birkaç pratik yolu vardır. Bunlardan en yaygın olanı, eşlerin birlikte yaşadığı konuta tapu kütüğüne aile konutu şerhi koydurmaktır. Ayrıca, boşanmadan önceki 1 yıl içinde bağış adı altında yapılan mal kaçırma girişimlerine ve bu kapsamda yapılan satış işlemlerine karşı da adımlar atılabilir.

Aile Konutunun Kaçırılmasını Engellemek

Eşlerin birlikte yaşadığı ev, "aile konutu" olarak nitelendirilir ve bu ev, diğer eşin rızası olmadan satılamaz veya başkalarına devredilemez. Aile konutu olarak kabul edilen bir mülkün korunması için tapu kütüğüne aile konutu şerhi koydurmak gereklidir. Malik olmayan eş de bu şerhi talep edebilir. Şerh sayesinde konut, mal kaçırma girişimlerine karşı korunmuş olur.

Boşanmadan Önce Bağışlanan Mallar

Boşanma süreciyle birlikte eşlerin sahip olduğu malların değerleri hesaplanır ve bu değerler üzerinden mallar paylaştırılır. TMK 229'a göre, boşanmadan önceki 1 yıl içinde yapılan bağışlamalar da bu hesaplamaya dahil edilir. Eğer bu kazandırmalar basit ve olağan hediyelerse bu durumda bir istisna uygulanır.

Örneğin, Yargıtay bir kararında, boşanmadan 5-6 ay önce taşınmazlarını kardeşine devreden eşin, bu davranışını mal kaçırma olarak değerlendirmiştir (Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 24.10.2018, E. 2016/14281, K. 2018/17838).

Mal Kaçırmak İçin Yapılan Satış ve Devirler

Boşanma sürecinde mal kaçırmak amacıyla yapılan muvazaalı satışlar, tasfiye hesabına dahil edilerek hesaplanır. Mal kaçıran eş, elden çıkardığı malın değerini tazmin etmekle yükümlüdür. Eğer söz konusu satış işlemi ispatlanırsa, satış geçersiz sayılır ve ilgili mal tasfiye sürecine dahil edilir.

Boşanma Sırasında Mal Kaçırmayı Önlemek

Boşanma davası sırasında mal kaçırmayı engellemenin en etkili yolu, mahkemeden ihtiyati tedbir kararı talep etmektir. Bu tedbir kararı ile eşler, mallarını başkalarına devredemez ve böylece mal kaçırmanın önüne geçilmiş olur.

Boşanma Sonrası Mal Kaçırmayı Önlemek

Boşanma kararı sonrasında mal kaçırmayı engellemek, öncesine kıyasla daha kolaydır. Bu aşamada, mal paylaşım davası açılmalı ve mevcut mallar üzerinde ihtiyati tedbir talep edilmelidir.

Boşanmada Eşin Arabayı Kaçırması

Eşlerin ortak malı olan araç da boşanma sürecinde paylaştırılması gereken varlıklardandır. Eğer eşlerden biri, arabayı kaçırmak amacıyla satarsa, bu durum ispatlanırsa araba tasfiye sürecine dahil edilir ve diğer eş, kendi payına düşen değeri talep edebilir.

Boşanmada Mal Kaçırmanın Hukuki Sonuçları

Boşanma davasında mal kaçırmak doğrudan bir suç sayılmaz. Ancak, mal kaçırma sırasında başka bir suç işlenmişse (örneğin sahtecilik, tehdit veya dolandırıcılık), bu durumda kişi Türk Ceza Kanunu uyarınca cezalandırılabilir.

Boşanmada Mal Kaçırma Davasında Yetkili Mahkeme

Boşanmada mal kaçırma davalarına aile mahkemeleri bakar. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi bu davaya bakmakla görevlidir.

Zamanaşımı ve Sonuç

Boşanmada mal kaçırma davası için zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu süre içinde dava açılmadığı takdirde hak kaybı yaşanabilir. Bu nedenle, süreçlerin hukuki zeminde doğru yürütülmesi için uzman bir avukattan destek almak faydalı olacaktır.