Kurum Tarafından Hak Sahiplerine Bağlanan Gelirin Peşin Sermaye Değerinin Belirlenen Tazminattan Düşülmesi Gerektiği

T.C.
YARGITAY
21. HUKUK DAİRESİ

E. 2014/3944
K. 2014/5599
T. 24.3.2014

• KURUM TARAFINDAN KARŞILANAMAYAN ZARAR (Haksız Zenginleşmeyi ve Mükerrer Ödemeyi Önlemek İçin Kurum Tarafından Hak Sahiplerine Bağlanan Gelirin Peşin Sermaye Değerinin Belirlenen Tazminattan Düşülmesi Gerektiği)

• İŞ KAZASI SONUCU MALULİYETTEN DOĞAN TAZMİNAT (Davacıların Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Tâbi Çalışması veya 2022 S. Kanuna Göre Bağlanan Aylık Hariç Olmak Üzere Buralardan Her Ne Ad Altında Olursa Olsun Gelir veya Aylık Alması Nedeniyle Davacılara Gelir Bağlanmamışsa Davacıların Ölenin Desteğinde Olmayacakları Kabulüne Göre Maddi Tazminat Davalarını Reddetmek Gerektiği)

• MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT (İş Kazası Nedeniyle Tazminat - Haksız Zenginleşmeyi ve Mükerrer Ödemeyi Önlemek İçin Kurum Tarafından Hak Sahiplerine Bağlanan Gelirin Peşin Sermaye Değerinin Belirlenen Tazminattan Düşülmesi Gerektiği)

• İŞ KAZASI SONUCU GELİR BAĞLANMASI (Hak Sahiplerine SGK Tarafından İş Kazası Nedeniyle Gelir Bağlanıp Bağlanmadığının Araştırılması Gelir Bağlanmış İse Bağlanan Gelirin Peşin Sermaye Değerinin Tazminattan Düşülmesi Gelir Bağlanmamış İse Bu Yön Hak Sahibinin Tazminat Hakkını Doğrudan Etkileyeceğinden Hak Sahibine Gelir Bağlanması İçin SGK Başkanlığına Karşı Dava Açması İçin Önel Verilmesi Gerektiği)

• DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI İSTEME HAKKI (İş Kazası Nedeniyle Tazminat - Hak Sahibi Tarafından Kurum Aleyhine Açılan Davada 506 S. Yasa'nın 24. Md.nin Öngördüğü Koşulların Oluşmadığının Saptanması Durumunda Hak Sahibine Gelir Bağlanmayacağı Giderek Hak Sahibinin Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İsteme Hakkına Sahip Olmayacağı)

506/m.24

ÖZET : Dava nitelikçe Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından karşılanmayan maddi zararın giderilmesi istemine ilişkin olduğundan haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından hak sahiplerine bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin belirlenen tazminattan düşülmesi gerektiği Yargıtay'ın yerleşmiş görüşlerindendir. Bu bakımından davanın niteliği gözetilerek öncelikle hak sahiplerine SGK tarafından iş kazası nedeniyle gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılması gelir bağlanmış ise bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin tazminattan düşülmesi gelir bağlanmamış ise bu yön hak sahibinin tazminat hakkını doğrudan etkileyeceğinden hak sahibine gelir bağlanması için SGK Başkanlığına karşı dava açması için önel verilmesinde yasal zorunluluk bulunmaktadır. Hak sahibi tarafından Kurum aleyhine açılan davada 506 sayılı Yasa'nın 24. maddesinin öngördüğü koşulların oluşmadığının saptanması durumunda, hak sahibine gelir bağlanmayacağı giderek hak sahibinin destekten yoksun kalma tazminatı isteme hakkına sahip olmayacağı açık seçiktir.

Somut olayda davacı anne ve babanın SGK'na iş kazası sigorta kolundan kendilerine gelir bağlanması için müracaatta bulunmadıklarının anlaşılmasına göre Mahkemece yapılacak öncelikli iş davacı anne vebabanın vefat eden çocuklarından ötürü kendilerine gelir bağlanması noktasında SGK'na müracaatta bulunmasını sağlamak, buraca davacı anne ve babaya gelir bağlanır ise bu davacıların destekten yoksunkalma zararlarını hesaplatıp hesaplanan tazminattan Kurum tahsislerinin ilk peşin sermaye değerinin rücuya tabi kısmını düşerek maddi tazminat davası bakımından neticeye gitmek, eğer Kurum müracaatlarına rağmen davacı anne ve babaya gelir bağlamaz ise bu kez Kurumun davacılara gelir bağlamama sebebini araştırmak, eğer davacıların Sosyal Güvenlik kuruluşlarına tâbi çalışması veya 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan aylık hariç olmak üzere buralardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık alması nedeniyle davacılara gelir bağlanmamışsa davacıların ölenin desteğinde olmayacakları kabulüne göre maddi tazminat davalarını şimdiki gibi reddetmek, aksi halde ise yani Kurumun ret sebebinin yukarıda sayılan hususlar dışında bir nedene dayanması halinde ise yine davacıların destekten yoksun kalma zararlarını hesaplatılarak karar verilmelidir.

DAVA : Davacılar, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.

Hükmün, davacılar ile davalılardan T... Ltd. ile G... Anonim Şirketi vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Dursun Sabay tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:

KARAR : 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, kararın dayandığı gerektirici nedenlere göre temyiz eden davalı şirketler T... Ltd Şti ve G... A.Ş. vekillerinin tüm, davacı anne S.Ö. ile baba M.Ö. vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine;

2-Dava, iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahibi olan yakınlarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.

Mahkemece, maddi tazminat davalarının reddine, davacı anne ve baba için 10.000,00'er TL, kardeşler için ise 5.000,00'er TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmiştir.

Davanın bir yönüyle yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı yasanın 24. maddesinde ana ve babaya gelir bağlanması şartları gösterilmiş olup 4958 sayılı yasanın 35. maddesi ile getirilen değişiklikten önce geçimi sigortalı tarafından sağlandığı belgelenen ana, babaya gelir bağlanacağı belirtilmesine rağmen 4958 sayılı yasanın 35. maddesi ile getirilen değişiklikle sigortalı tarafından hak sahiplerinin geçiminin sağlaması şartının kaldırıldığı, yerine “Sosyal Güvenlik kuruluşlarına tâbi çalışmayan veya 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan aylık hariç olmak üzere buralardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık almayan ana vebabasına gelir bağlanması” koşulu getirilmiştir.

Dava nitelikçe Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından karşılanmayan maddi zararın giderilmesi istemine ilişkin olduğundan haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından hak sahiplerine bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin belirlenen tazminattan düşülmesi gerektiği Yargıtay'ın yerleşmiş görüşlerindendir. Bu bakımından davanın niteliği gözetilerek öncelikle hak sahiplerine SGK tarafından iş kazası nedeniyle gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılması gelir bağlanmış ise bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin tazminattan düşülmesi gelir bağlanmamış ise bu yön hak sahibinin tazminat hakkını doğrudan etkileyeceğinden hak sahibine gelir bağlanması için SGK Başkanlığına karşı dava açması için önel verilmesinde yasal zorunluluk bulunmaktadır. Başka bir anlatımla, hak sahibi tarafından Kurum aleyhine açılan davada 506 sayılı Yasa'nın 24. maddesinin öngördüğü koşulların oluşmadığının saptanması durumunda, hak sahibine gelir bağlanmayacağı giderek hak sahibinin destekten yoksun kalma tazminatı isteme hakkına sahip olmayacağı açık seçiktir.

O halde, davacılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalılardan T... Yapılar Ltd. ile Gülermak Anonim Şirketi'ne yükletilmesine, 24.03.2014 gününde oy birliğiyle karar verildi.